Do czego służą ciasteczka?
Ciasteczka to niewielkie pliki tekstowe wysyłane przez większość serwisów internetowych, które odwiedzamy. Zapisują się one na urządzeniu z którego korzystamy podczas przeglądania stron internetowych np. komputerze, laptopie, telefonie, smartfonie i każdym innym urządzeniu umożliwiającym przeglądanie internetu posiadającym pamięć. Nazwa wywodzi się z języka angielskiego (cookie – ciastko, cookies - ciasteczka).
Pliki „cookies” zawierają informacje potrzebne do prawidłowego funkcjonowania serwisów internetowych zapisanych w postaci szeregu liter i cyfr. Przede wszystkim są niezbędne do zadań wymagających autoryzacji np. logowania do konta pocztowego, sklepu internetowego czy portalu społecznościowego.
Praktyczne każdy działający w internecie serwis może prawidłowo działać tylko dzięki wykorzystaniu plików ciasteczek (cookies). Dotyczy to wszelkich wyszukiwarek, stron informacyjnych, portali newsowych, sklepów internetowych, oficjalnych stron instytucji i urzędów państwowych, firm, organizacji pożytku publicznego i wielu innych.
Pliki te dają także inne możliwości dotyczące „rozpoznawania” przez stronę internetową naszych indywidualnych preferencji i dopasowanie ich do nas w kwestii wyświetlanych reklam i potencjalnie interesujących nas treści.
Gromadzone przy użyciu ciasteczek dane na nasz temat mogą być wykorzystywane wyłącznie do udostępnienia użytkownikowi określonych funkcji np. zapamiętanie logowania do serwisu, towarów w koszyku sklepu internetowego czy naszego głosu w ankiecie internetowej. Aby uniemożliwić dostęp osobom nieuprawnionym dane te są oczywiście zaszyfrowane.
Groźnie brzmiące dla naszej prywatności słowa: dane, dane osobowe, informacje na nasz temat, ciągle przewijające się w kontekście plików „cookies” powodują podświadomą nieufność do zagadnienia. Zastanówmy się więc nad istotą i zakresem tych danych.
W realnym świecie ujawniamy podobne dane codziennie po setki jeśli nie tysiące razy. Sam nasz wygląd sugeruje zazwyczaj naszą płeć, w przybliżeniu wiek, grupę społeczną do której należymy, często zawód lub nasze zainteresowania. Każdy obserwujący nas człowiek koduje sobie dane na nasz temat (dokładnie jak pliki ciasteczek), umożliwia to przecież społeczną interakcję.
Większość zachowań społecznych nie wymaga podania naszego nazwiska, adresu, a nawet imienia, mimo tego inni uczestnicy takiej interakcji będą posiadali już na nasz temat wiele informacji. Trudno zostać dobrze obsłużonym w sklepie (wiadomo nie samoobsługowym) bez ujawnienia swoich preferencji czy maksymalnej dopuszczalnej ceny, a jednak mimo to zostajemy w jakimś stopniu anonimowi, gdy płacimy gotówką i mówimy o sobie tylko tyle ile wymaga ta sytuacja.
Podobne interakcje zachodzą w świecie internetu i nie możemy mieć pretensji do zarządzających stronami osób, że chcą o nas wiedzieć to co jest im niezbędne do satysfakcjonującej nas obsługi. Truizmem jest stwierdzenie, że w internecie trzeba uważać co się z informacji o sobie ujawnia, ale bez chociażby minimalnych informacji nie da się też z niego korzystać - dokładnie tak jak się nie da żyć bez informacji w „realu”. Uważajmy więc co robimy w internecie, ale nie popadajmy też w paranoję, tym bardziej, że interesujące nas ciasteczka można usunąć w prosty sposób z używanego przez nas urządzenia w każdej chwili.
Najważniejsze informacje o ciasteczkach.
Nie mają za zadanie identyfikacji użytkowników, przy ich pomocy nie ustala się tożsamości użytkowników.
Przede wszystkim służą do:
• identyfikacji danych komputera i jego przeglądarki wykorzystywanego do przeglądania stron internetowych np. stwierdzają czy dany komputer odwiedzał już tą stronę;
• danych pozyskanych w ciasteczkach nie łączy się z danymi osobowymi uzyskanymi w innych okolicznościach np. w wyniku rejestracji w serwisie lub założenia e-maila;
• nie zmieniają sposobu działania urządzeń (komputerów, laptopów itd.) i nie są dla nich w żaden sposób szkodliwe;
• nie zmieniają konfiguracji używanych do przeglądania urządzeń oraz zainstalowanego w nich oprogramowania;
• dzięki odpowiednim zabezpieczeniom ciasteczek tylko serwis który je utworzył może odczytywać zawarte w nich informacje;
• dopasowują wyświetlaną stronę do naszych preferencji dzięki analizie naszych zachowań w internecie.
Zastosowania ciasteczek.
Ideą dla której urzeczywistnienia zaczęto stosować pliki „cookie” było zoptymalizowanie korzystania ze stron internetowych poprzez nadanie jej indywidualnego charakteru dostosowanego do danego użytkownika. Dzięki temu pojawiający się na stronie tekst, zdjęcia czy ankiety (oczywiście też reklamy) mogą nas potencjalnie zainteresować oszczędzając nam przedzierania się przez nieinteresujące nas treści.
Ciasteczka:
• zapamiętują nasze odwiedziny na stronie, nasze oczekiwania wobec niej takie jak język, kolor, układ treści itd.;
• umożliwiają działanie kont w serwisach;
• sprawiają, że nie musimy logować się do każdej podstrony serwisu - co byłoby szalenie irytujące;
• umożliwiają sklepom internetowym oferować nam w pierwszej kolejności artykuły, które mogą nas zainteresować na podstawie analizy tego co zazwyczaj wybieramy;
• pozwalają sklepom online przechowywać w koszyku zakupowym wybrane przez nas produkty;
• zapamiętują przedstawiane nam ankiety i reklamy, dzięki czemu nie jesteśmy ciągle napastowani tą samą treścią;
• umożliwiają prezentacje reklam w taki sposób, abyśmy byli nimi potencjalnie zainteresowani, poprzez uwzględnienie naszych zainteresowań, miejsca zamieszkania i innych charakterystyk, dzięki którym reklama jest skuteczniejsza, a reklamodawcy chętniej wykupują w danym serwisie powierzchnię reklamową, co ma dla nas pozytywny aspekt - dużo serwisów można użytkować za darmo ponieważ utrzymują się one z reklam;
• ułatwiają prowadzenie anonimowych statystyk popularności serwisów m.in. pozwala to zorientować się potencjalnym reklamodawcom w zasięgu wykupionej przez nich reklamy.
Podsumowując, zastosowanie plików „cookies” umożliwia wydawcom serwisów internetowych ich rozwój, serwis nie uwzględniający zapotrzebowania rynkowego może szybko stać się mało popularny a nawet martwy. Zastosowanie nowych rozwiązań powiązane z analizą uzyskanych informacji pomaga tworzeniu środowiska przyjaznego internautom, dostosowanego do nich w jak największym stopniu. Jest to przecież w interesie wszystkich zainteresowanych - nie tylko właścicieli i reklamodawców. Ciasteczka dają też sposobność ciągłego monitorowania wprowadzanych zmian ukazując ich trafność lub bezcelowość.
Rodzaje plików „cookies”.
Zazwyczaj spotykamy się z trzema podstawowymi rodzajami ciasteczek:
sesyjne – tymczasowe pliki znajdujące się w pamięci przeglądarki do momentu zakończenia jej pracy (sesji). Bez tych plików część funkcji i aplikacji w serwisie internetowym nie będzie działała poprawnie;
stałe – nazywane również „śledzącymi” (z ang. tracking cookies) ułatwiają korzystanie z często odwiedzanych stron (m.in. zapamiętują wybraną przez nas rozdzielczość, układ treści itd.). Dzięki czemu ułatwiają nam poruszanie się po stronie bez każdorazowego dostosowywania ustawień. Pliki stałe pozostają w pamięci przeglądarki tak długo, jak pozwalają na to jej ustawienia (wybrane przez nas). Informacje z tego typu plików mogą być przekazywane na serwer każdorazowo, gdy odwiedzamy daną stronę;
podmiotów zewnętrznych - na dużej części stron internetowych pojawiają się obrazy i funkcje generowane przez inne serwery niż serwer oglądanej właśnie strony, do ich obsługi potrzebne są właśnie pliki „cookies” pochodzące z podmiotów zewnętrznych (z ang. third parties cookies). Podmiotami tymi są głównie serwery reklamowe, różnych firm i dostawców usług (wyszukiwarki, banery reklamowe, mapy) których funkcje w ramach współpracy z wydawcą strony są na niej umieszczane. Pliki te służą przede wszystkim do zliczania ilości osób które kliknęły na daną reklamę i zostały przez nią przekierowane na stronę reklamodawcy oraz do zapamiętywania preferencji i zwyczajów ich użytkowników. Praktycznym wymiarem stosowania tych plików jest dostosowanie reklam do użytkownika, możliwość oceny jej zasięgu i skuteczności, co implikuje najważniejsze - dzięki nim znaczna część serwisów i stron jest darmowa.
Zarządzanie ciasteczkami.
Najważniejszą cechą ciasteczek jest możliwość samodzielnego zarządzania nimi. Musimy zawsze o tym pamiętać. Wszystkie najpopularniejsze przeglądarki internetowe to umożliwiają. Wystarczy wejść w ich ustawienia. Do wyboru zazwyczaj masz:
• akceptację obsługi plików „cookies”, pozwala to na pełne korzystanie z funkcji oferowanych przez strony internetowe;
• ustawienie preferowanej obsługi ciasteczek - indywidualnej dla różnych stron;
• zarządzanie różnymi typami ciasteczek np. możemy ustawić traktowanie plików stałych jako sesyjnych;
• możliwość blokowania wszystkich ciasteczek;
• ustawienie sposobu usuwania „cookies” (czas po którym są usuwane lub natychmiastowe ich usunięcie).
Musimy jednak pamiętać, że wybrane przez nas ustawienia mogą skutkować (w zależności od dokonanych zmian) utratą możliwości korzystania z niektórych stron lub ograniczeniem funkcji i usług w nich dostępnych.
Źródło: ciasteczka.org.pl
